VERB - क्रियापद - क्रिया

Base form मूळ रूप मूल रूप
1 be                   असणे    होना
2 begin सुरूवात करणे आरंभ करना
3 break तोडणे / तुटणे तोड़ना / टूटना
4 bring    आणणे           लाना
5 buy          विकत घेणे खरीदना
6 build           बांधणे          बाँधना
7 choose    निवडणे           चुनना
8 come       येणे             आना
9 cut              कापणे            काटना
10 do               करणे             करना
11 draw       काढणे             खींचना
12 drive       चालवणे     चलाना
13 eat                 खाणे              खाना
14 feel            अनुभव येणे महसूस करना
15 find                शोधणे      ढूँढना
16 get                मिळणे      पाना
17 give                   देणे              देना
18 go                  जाणे     जाना
19 gather          जमणे इकट्ठा होना
20 hear          ऐकणे  सुनना
21 hold         पकडणे पकड़ना
22 keep           ठेवणे   रखना
23 know     माहीत असणे  जानना
24 leave        सोडणे छोड़ना
25 lead आघाडी घेणे अग्रसर होना
26 let        परवानगी देणे अनुमति देना
27 lie         खोटे बोलणे झूठ बोलना
28 lose        हरवणे/हरणे    खोना
29 make तयार करणे बनाना/करना
30 melt   वितळणे            पिघलना
31 meet      भेटणे             मिलना
32 pay   (कर्ज)फेडणे/(लक्ष)देणे  अदा करना
33 put               ठेवणे             रखना
34 run               धावणे             भागना
35 say               म्हणणे              कहना
36 see             पाहणे/बघणे      देखना
37 sell               विकणे              बेचना
38 send       पाठवणे      भेजना
39 set                ठेवणे           तैयार करना
40 sit                बसणे              बैठना
41 speak        बोलणे      बोलना
42 spend        खर्चणे      बिताना
43 stand       उभे राहणे   खड़ा रहना
44 take         घेणे                लेना
45 teach       शिकविणे    सीखाना
46 tell                 सांगणे       कहना
47 think        विचार करणे      सोचना
48 tolerate        सहन करणे    सहन करना
49 understand समजणे समझना
50 wear          घालणे डालना
51 win                 जिंकणे जीतना
52 write          लिहिणे लिखना

एका शब्दाचे भिन्न अर्थ

1. कळ - वेदना, कुरापत, बटन
2. कर - टॅक्स, हात, करणे
3. जलद - लवकर, ढग
4. उत्तर- प्रश्नाचा खुलासा, एक दिशा
5. नाव - नाम,  होडी
6. अंक - आकडे, मांडी
7. मित्र - सखा, सूर्य
8. चरण - पाय, ओळ
9. लक्ष - ध्यान, लाख
10. मान - शरीराचा अवयव, मोठेपणा
11. माळा - फुलांचा हार, इमारतीचा मजला
12. पान -पर्ण, वहीचे पृष्ठ
13. मुद्रा - चेहरा, ठसा
14. साल - वर्ष, टरफल
15. वर - वरती, नवरा मुलगा, आशीर्वाद
16. दंड- बाहू, काठी, शिक्षा
17. तीर - किनारा, बाण
18.  पक्ष - राजकीय संघटना, बाजू, पंख
19. हार - फुलांची माळ, पराभव
20. पाटी - फलक, लिहिण्याचे साधन, टोपली

अभ्यासाच्या सात पायऱ्या :

अभ्यास म्हणजे विषयाचे सर्व बाजूंनी आकलन करून घेणे. अभ्यास म्हणजे फक्त पाठांतर  नव्हे तर अर्थ समजावून घेणे असते. ज्याचा अभ्यास व ज्ञानसंग्रह मोठा असतो, त्याला परीक्षेची भीतीही नसते. आणि त्यालाच यश मिळते. दररोज अभ्यास करणारा नापास होऊच शकत नाही. 

अभ्यासाच्या  सात पायऱ्या : 

1. उपस्थिती : ज्ञानग्रहणाचे स्थान प्रामुख्याने शाळा व क्लास महत्त्वाचं असतं. शिवाय वर्गात उपस्थित राहणंही अत्यंत महत्वाचं असते. शिक्षक विषय समजावून देत असतात तेव्हा ते तुम्हाला समजेल अशा भाषेत, अशा पद्धतीत विषय समजून देतात. तुम्हाला प्रश्न विचारतात व तुम्हीही प्रश्न विचारून आपलं समाधान करून घेऊ शकता, खरंतर तो विद्यार्थ्याचा हक्कच आहे. तुम्ही सबळ कारणांशिवाय तासांना गैरहजर राहिला तर मग ज्ञानही परीक्षेच्यावेळी गैरहजर राहतं. शंभर टक्के शाळा क्लासमध्ये उपस्थिती असणे ही उज्वल यशाची पहिली पायरी आहे. 

2. श्रवण : वर्गात केवळ शरीराने उपस्थित राहणं पुरेसं नसून शिक्षकांच्या शिकवण्याकडे कान देऊन ऐकणं, डोळ्यांनी ते सर्व समजून घेणे व बुद्धीने ते ग्रहण करणं आवश्यक आहे. यालाच एकाग्रचित्ताने श्रवण करणं म्हणतात. ते तुम्ही किती टक्के करता त्यावर तुमच्या यशाची टक्केवारी अवलंबून आहे. 

3. मनन- चिंतन : जे पहिलं, ऐकलं, ग्रहण केलं ते सर्व मनात साठवणं याला मनन म्हणतात. मन ही एक अशी कोठी आहे की, त्यात किती भरत गेले तरी ते पूर्ण भरत नाही. मनाची अशी शक्ती आहे की, ती प्रत्येक गोष्ट टिपते व एका कप्प्यात व्यवस्थित ठेवते. नीट सराव असेल तर परीक्षेच्या वेळी बरोबर समोर आणून हजर करते. मनाची दुसरी एक अशी शक्ती आहे की ते सारख्या सारख्या विरोधी, जुन्या-नव्या गोष्टींचे संबंध जोडत असते, त्याला चिंतन म्हणतात. जे पाहिलं, ऐकलं, वाचलं त्याचं असं सतत मनन-चिंतन सुरु ठेवावं. त्याला वेळकाळाचं बंधन नाही. मनात ही प्रक्रिया सतत चालू असते. नवीन ज्ञान प्राप्त झाले की प्रक्रिया थोडी जाणीवपूर्वक सुरु करावी. 

4. वाचन-पाठांतर : वाचन ही तर अभ्यासातील प्रमुख पायरी आहे. अखंड वाचनाने माणूस तल्लख बुद्धीचा होतो. इंग्रजीमध्ये अशी एक म्हण आहे, You hear you forget; you read, you remember ऐकलेले विसरु शकतो. वाचलेलं आठवतंच. वाचनाच्या अनेक पद्धती आहेत. मूक, मुखर, अर्थपूर्ण, हावभाव, स्वराधात, अर्थपूर्ण हावभाव करीत मोठ्याने (प्रकट) वाचन करणे चांगले. चुका कमी होतात. इतरांना आनंद देता येतो. समजावून घेताना मूक- वाचन करावं. महत्त्वाच्या भागावर खुणा व्हाव्यात. उजळणी करताना किंवा नोट्स काढताना याचा फायदा होतो. महत्त्वाची वाक्यं, शब्द, म्हणी, सूत्रं, व्याख्या पाठच केल्या पाहिजेत. पाठांतर अतिशय महत्त्वाचं. पाठांतरसुद्धा सूत्रे, व्याख्या, कविता यांचं असावे, तर सारांश, उपयोग, कृती असे फक्त सुसंगत मुद्दे पाठ करावेत. शाळेत-वर्गात झालेला भाग पुन्हा पुन्हा वाचून पक्का होतो.

5. लेखन : लेखनाने माणूस पक्का होतो. महत्त्वाचे भाग लिहून काढले पाहिजेत. थोडक्यात नोट्स काढणं, सुसंगत लिहिणं ही कला आहे. पण ती सहजासहजी प्राप्त होत नाही. त्याकरिता प्रयत्न केला पाहिजे. अनेक मोठे लेखक आपले लिखाण दोन-तीन वेळा लिहितात व मग प्रसिद्ध करतात. सुवाच्य लिहिणं हे सुद्धा परीक्षेच्या दृष्टीने आवश्यक आहे. एकच उत्तर चांगल्या अक्षरात व्यवस्थित लिहिलं व वाईट अक्षरात अव्यवस्थित लिहिले तर परीक्षक गुण वेगवेगळे देतात असा अनुभव आहे. परीक्षा तर लेखीच होते. त्यामुळे लेखन भरपूर झालं पाहिजे. झालेलं लेखन तपासून, चुका दुरुस्त करून पुन्हा लिहून काढलं तर त्या नोट्सची परीक्षेच्या वेळी उजळणी करण्यास फारच मदत होते.

6. आविष्कार : अभ्यास परिपूर्ण झाला की, त्याचा अविष्कार होत असतो. भांडं काठोकाठ भरलं की पाणी बाहेर वाहू लागतं. तसाच अभ्यास व्यवस्थित झाला, आत्मविश्वास आला की माणूस ते दुसऱ्याला सांगू लागतो. आविष्काराने ज्ञान वाढत राहते. इतरांना त्याचा फायदा होतो. मित्रांना मदत होते. संभाषण, नाट्यीकरण, वाद-विवाद स्पर्धा, कवितांच्या भेंड्या इत्यादी कार्यक्रमातून हा अविष्कार करावा. शिक्षकांच्या अनुपस्थितीत वेळ व्यर्थ जाणार नाही. मित्रांशी चर्चा करून त्यांचंही अभ्यासक्षेत्र विस्तारलं जाईल. नवीन नवीन कल्पना सुचतील व त्यामुळे आनंद निर्माण होईल. 

7. सातत्य : वरील सर्व पायऱ्यांचं सातत्य असावं. अभ्यास याचा अर्थच सातत्य असा आहे. 'दिसामाजी काहीतरी ते लिहावे. प्रसंगी अखंडीत वाचीत जावे' असं रामदासांनी म्हटलं आहे. जसं दररोज तुम्ही जेवता तसंच दररोज ज्ञानग्रहण केलं पाहिजे. विनोबांनी म्हटलंय की अन्न जसं पचवावं लागतं तसं ज्ञानसुद्धा क्षणाक्षणांनी व कणाकणांनी मिळवून पचवावं लागतं. दिवसाच्या चोवीस तासांचे ४ भाग करावे. ६ तास झोप, ६ तास व्यक्तिगत किंवा कौटुंबिक काम असा दिनक्रम आखून नियमित अभ्यास करावा. केवळ परीक्षेआधी १-२ महिने धडपड करून यशाची खात्री देता येत नाही. सुरुवातीपासूनच अभ्यास आवश्यक आहे. 

फलश्रुती : वरीलप्रमाणे जो अभ्यासाची सप्तपदी आचरणात आणेल त्याला परीक्षेची भीती तर राहणार नाहीच. उलट तो परीक्षा अगदी सहज देईल शिवाय मार्कही चांगले मिळवू शकेल.

शब्द संग्रह Proverbs - म्हणी - कहावतें

1. Drowning man catches at straw
बुडत्याला काडीचा आधार
डूबते  को  तिनके  का  सहारा
2. As the king so are the subjects
जसा राजा तशी प्रजा
जैसा  राजा वैसी  प्रजा
3. Great cry little wool.
नाव मोठं लक्षण खोटं
नाम  बड़े  और  दर्शन  छोटे.
4. A burnt child dreads the fire
दूध पोळलं की ताक फुंकून प्यावे
दूध  का  जला छाछ  को  भी फूंक – फूंक  कर  पीता  है
5. A figure among ciphers.
वासरात लंगडी गाय शहाणी
अन्धो  में  काना  राजा
6. Grass on the other side always looks greener
दुरून डोंगर साजरे
दूर  के  ढोल  सुहावने  लगते  हैं
7. A bad workman blames his tools.
नाचता ये‌ईना म्हणे अंगण वाकडे
नाच न जाने आंगन टेढ़ा.
8. Tit for tat
जशास तसे
जैसे को तैसा
9. The pot is calling the kettle black
चोराच्या उलट्या बोंबा
उल्टा चोर कोतवाल को डांटे.
10. It is hard to live in Rome and fight with the pope.
पाण्यात राहून माशाशी वैर?
जल में रहकर मगर से बैर ठीक नहीं.
11. As you sow, so shall you reap.
पेरावे तसे उगवते
जैसा  बोओगे वैसा काटोगे
12. Barking dogs seldon bits
गरजेल तो पडेल काय?
जो  गरजते  हैं  वो  बरसते  नहीं .
13. An empty vessel sounds much
उथळ पाण्याला खळखळाट फार
अधजल गगरी छलकत जाय.
14. It takes two to make a quarrel.
टाळी एका हाताने वाजत नाही
एक  हाथ  से  ताली  नहीं  बजती .
15. Pure gold does not fear the flame.
कर नाही त्याला ड़र कशाला?
सांच  को  आंच क्या
16. Much ado about nothing.
डोंगर पोखरून उंदीर काढणे
खोदा पहाड़ निकली चुहिया |
17. Many a little makes a mickle
 थेंबे थेंबे तळे साचे
 बूंद-बूंद करके घड़ा भरता है|
18. Something is better than nothing
चोर नाही तर चोराची लंगोटी
भागते चोर की लंगोटी ही सही
19. Wolves may lose their teeth but not their nature
सुंभ जळला तरी पीळ जळत नाही
रस्सी जल गई पर बल न गया
20. Stretch your legs only till the size of your Counter pan
अंथरूण पाहून पाय पसरावेत
जितनी लंबी चादर उतने पैर पसारो

शब्दांचा खेळ

खाली दोन रांगात अर्धे शब्द दिले आहेत.डावीकडच्या अर्घ्या शब्दाला शेवटी असा शब्द जोडायचा जो उजवीकडच्या अर्ध्या शब्दाचा सुरूवातीचा भाग असेल....

उदाहरणार्थ,

महा.........पती

उत्तर—>राष्ट्र

१.  माळ ........ मेवा

२.  जवाहर ..... बहाद्दुर

३.   तेंडूल ...... मरकर

४.   देश ...... गण

५.   एक ..... मंजन 

६.   सण......करी

७.   चरण ...... पुष्प

८.   गौतम ....... विहार

९.   राष्ट्र........रामायण 

१०. क्रिया.......न्यास

मराठी शब्द कोडे

शब्दांच्या शेवटी 'ळा' येणारे शब्द शोधा :
1.  डोळे नसलेला- _ _ _
2.  सूर्यफुलांचा रंग-  _ _ _
3.  थंडीचा ऋतू-  _ _ _
4.  एकाक्ष, काक -  _ _ _
5.  हे देऊन कोहळा काढतात -  _ _ _
6.  कृष्णाचा वर्ण -  _ _ _
7.  धूर्त नसलेला -  _ _
8.  मामा, आईचा भाऊ -  _ _ _
9.  बैलांचा सण -  _ _
10. विद्यालय-  _ _